دریاچه چیتگر | خلیج فارس پایتخت
شاید تا چند سال پیش تصور دریاچه ای نیلی رنگ با مرغانی دریایی در میان دود و دم پایتخت، شبیه رویایی دلپذیر از آرمان شهری در دور دست ها به نظر می رسید و کسی گمان نمی برد بتواند تنها با قصد سفر به غرب تهران، محیطی زیبا و نشاط آور را ببیند. اما امروزه و پس از گذشت سال ها، آرزویی قدیمی در نهایت واقعیت در برابر چشمان شما قد علم می کند و شاید کم تر کسی بداند که #دریاچه چیتگر تحقق ایده ای سی ساله باشد!
دریاچه چیتگر یا شهدای خلیج فارس، این گستره آبی رنگ و جذاب در حال حاضر یکی از مقاصد تفریحی و پرطرفدار شهر تهران است و نه تنها در آخر هفته ها و روزهای گرم تابستانی، بلکه در میان هفته و حتی اوقات سرد زمستانی نیز میهمانان بسیار دارد. از طرفی نه تنها خود دریاچه، بلکه در پارک اطراف و منطقه ساحلی نزدیکش، فضای وسیعی در دسترس بازدیدکنندگان قرار دارد. خانواده ها به دریاچه خلیج فارس می روند تا تفریح و آب هوای متفاوتی را در قلب شهر بزرگ تهران تجربه کنند.
امروز نیز کارناوال خود با دوربین و سه پایه به سراغ #دریاچه خلیج فارس رفته تا شما را از نزدیک با این دریاچه نیلگون آشنا کند.
همراه با ما به پهنه نیلگون پایتخت بیایید.
دریاچه چیتگر ، بزرگ ترین دریاچه مصنوعی کشور
امروزه دریاچه وسیع و مصنوعی چیتگر نه تنها یکی از جاذبه های تفریحی کلان شهر تهران محسوب می‌شود، بلکه بزرگ ترین دریاچه مصنوعی کشور نیز هست. این مجموعه تفریحی با وسعت ۲۵۰ هکتار که ۱۳۰ هکتار آن به خود دریاچه اختصاص دارد، در غرب تهران و منطقه ۲۲ شهری واقع شده است. دریاچه چیتگر از جنوب به #پارک جنگلی چیتگر می‌رسد و از شمال و بخش شرقی با بافت مسکونی منطقه همراه است، به طوری که در طی روز و شب هنگام، انعکاس نور و تصویر ساختمان ها و آسمان خراش های منطقه را در آب های نیلگون دریاچه خواهید دید. ۸۰ درصد آب این دریاچه از رودخانه کن و روان آبهای حوزه میانی و سطحی تأمین می‌شود و از آب خود دریاچه نیز برای تأمین قسمتی از آب مورد نیاز آبیاری فضای سبز چیتگر و پارک آن استفاده می شود.
جالب است بدانید پس از آن که ارزیابانِ انجمن بین المللی مدیریت پروژه در تابستان ۱۳۹۴ به تهران آمدند و از دریاچه چیتگر بازدید داشتند، با ارزیابی مثبت خود از این مجموعه تفریحی گردشگری، آن را یکی از 10 پروژه برتر جهان در سال ۲۰۱۵ معرفی کردند.
این دریاچه که در ابتدا چیتگر نام داشت پس از مدتی تغییر نام پیدا کرد. از آن جایی که محدوده دریاچه شباهت هایی با نقشه ایران دارد و همچنین به جهت پاسداشت دلاوری و ها و فداکاری های شهیدان گران قدر خلیج فارس، نام دریاچه خلیج فارس بر آن نهاده شد.
دریاچه چیتگر بزرگ ترین دریاچه مصنوعی ایران
چیتگر ، از ایده تا ساخت و بهره برداری
ایده ابتدایی ساخت دریاچه چیتگر که به سال ها پیش بر می گردد، تنها در حد ایجاد یک آبگیر بود که بعدها و در مرور زمان دچار تغییراتی اساسی شد. به هر روی این ایده از آن جا شکل و قوت گرفت که دریاچه ای مصنوعی درون کلان شهری چون تهران، می‌تواند منبعی برای تلطیف هوای شهر و منطقه دریاچه باشد. از طرفی به سبب آن که اغلب بادهای موسمی در تهران می‌وزند و مسیری غرب به شرق دارند، تأثیر مثبت دریاچه چیتگر به آب و هوای سایر نقاط شهر تهران نیز وارد می‌شود.
جالب است بدانید ایده ساخت دریاچه مصنوعی چیتگر اول بار در سال ۱۳۴۷ و پیش از انقلاب اسلامی مطرح شده بود اما به دلایل مختلف و فنی هیچ گاه به مراحل بررسی بیش تر و اجرایی شدن راه نیافت تا آن که در اوایل دهه هشتاد بار دیگر مورد بررسی مطالعاتی قرار گرفت. این مطالعات دقیق و جزئی در مقاطع مختلف و از سوی کارشناسان و مشاوران زبده چندین سال به طول انجامید و در نهایت در سال ۱۳۸۹ ساخت دریاچه مصنوعی چیتگر آغاز شد. در ابتدا در سال ۱۳۸۹ عملیات اجرایی پهنه آبگیری و در سال ۹۱ نیز عملیات بخش ساحلی مجموعه دریاچه آغاز شد و در آخر این مجموعه بزرگ در اردیبهشت سال ۱۳۹۲ مورد بهره برداری قرار گرفت. حجم مخزن دریاچه چیتگر بین ۹٫۵ تا ۱۱ میلیون متر مکعب و مساحت خود مخزن نیز ۲۲۰ هکتار می باشد.
تفریحات دریاچه چیتگر
دریاچه چیتگر نه تنها #بزرگ ترین دریاچه مصنوعی ایران، بلکه بزرگ ترین مجموعه تفریحی، ورزشی و گردشگری تهران است که در حال حاضر یکی از مکان های تفریحی پر تردد و شلوغ تهرانی ها خصوصا در آخرین روزهای هفته محسوب می‌شود. وسعت قسمت ساحلی و امکانات دریاچه چیتگر در حدود ۱۲۰ هکتار اعلام شده است. جُنگ شادی حال آن که دیگر در فضای وسیع چیتگر چطور بیشتر به خودمان خوش بگذرانیم را با هم خواهیم دید.
۱- قایق سواری در چیتگر
به هنگام بهره برداری از این دریاچه راه اندازی تفریحات آبی بسیاری را برایش در نظر گرفتند که استفاده از جت اسکی و والیبال ساحلی در میانشان دیده می‌شود. هرچند تا به حال تنها تفریح آبی قابل توجه و امکان پذیر دریاچه، قایق سواری است. دو اسکله قایق سواری در کنار دریاچه چیتگر به چشم می‌خورند که یکی در قسمت جنوب غربی دریاچه و دیگری در قسمت شمال شرقی دریاچه قرار دارد. اسکله جنوب غربی به ورودی اصلی مجموعه نزدیک تر است و تعداد قایق های بیش تری دارد.
برای قایق سواری گزینه قایق های پدالی دو و چهار نفره پیش روی شماست و همچنین قایق موتوری هایی با ظرفیت شش نفر وجود دارند. از طرفی لنج هایی نیز با ظرفیت ۱۵ تا ۲۰ نفر در کنار اسکله دریاچه به چشم می خورند که برای استفاده از آن باید منتظر تکمیلشان بشوید.
با هزینه ای که برای بلیت قایق ها پرداخت می‌کنید، میتوانید گردشی نیم ساعته در پهنه آبی دریاچه داشته باشید.
هزینه قایق های ۴ نفره در حدود ۲۰ هزار تومان است.
۲- امکانات بازی چیتگر
دو مجموعه بازی در قسمت ساحلی دریاچه وجود دارد که شهربازی بزرگ تر درست در نزدیکی ورودی اصلی و غربی دریاچه قرار دارد. در این شهربازی بازی هایی چون سافاری وحشت، اسکیت U، هرم هیجان، دوچرخه و سرزمین بازی و جایزه به چشم می‌خورند.
شهربازی دیگری نیز در قسمت شمال شرقی دریاچه است که چرخ و فلک، پیست پرواز، سینما هرم هیجان و ماشین کوبنده در آن قرار دارد.
امکانات تفریحی ضلع غربی دریاچه چیتگر
امکاناتی که در ضلع غربی دریاچه قرار دارند عبارت اند از:
۱- سافاری وحشت
سافاری وحشت دریاچه چیتگر نخستین سافاری وحشت در ایران است. مجموعه سرپوشیده و دالان مانندی است که تمام مسیر را پیاده طی می کنید که از بدو ورود استقبال ترسناکی از شما خواهد شد. این که در طول مسیر قرار است چطور بترسید را به تجربه شما واگذار می کنیم. اما بد نیست بدانید در انتها با اره برقی از شما پذیرایی می شود. هزینه سافاری وحشت نفری ۱۰ هزار تومان است.
۲- اسکیت U
وسیله ای به شکل یو انگلیسی است. محل نشستن این دستگاه دایره ای بوده و پس از جایگیری در کنار هم، حرکت آن آغاز می شود. ابتدا به آرامی به نوک اسکیت برده می شوید و سپس با سرعت و شدت به پایین پرتاب می‌شوید!
هزینه اسکیت U نیز ۱۰ هزار تومان است.
۳- سرزمین بازی و جایزه
مجموعه ای سرپوشیده و تفریحی در پشت اسکیت یو به چشم می خورد که در آن مجموعه ای از بازی ها وجود دارد. هر بازی، بلیت و هزینه مختص به خود را دارد که اگر برنده شوید امتیازی را کسب می کنید. در انتها بسته به میزان امتیازی که کسب کرده اید، می توانید از دکه جایزه، جایزه خود را دریافت کنید.
۴- دوچرخه سواری
یکی دیگر از امکانات مفید بخش غربی دریاچه، وجود دوچرخه هایی برای کرایه کردن است. هزینه کرایه ساعتی دوچرخه ها بین ۶ تا ۷ هزار تومان است. از این دوچرخه ها می توانید در ضلع جنوبی و پیاده روهای وسیع دریاچه و درست در کنار خود دریاچه چیتگر استفاده کنید.
ضلع جنوبی دریاچه شهدای خلیج فارس یا چیتگر
امکانات تفریحی ضلع شمالی دریاچه چیتگر
امکانات ضلع شمالی و شمال شرقی دریاچه چیتگر از این قرارند :
۱- سینما هرم هیجان
سینما هرم هیجان در واقع نوعی سینمای ۶ بعدی است. ابتدا از پله ها تا ارتفاع ۲ متر بالا می روید و در جایگاه و صندلی می نشینید. پس از نشستن پله ها جمع می شوند و با انتخاب خود فیلمی هیجان انگیز را خواهید دید. هرم هیجان در ضلع شمالی دریاچه شهدای خلیج فارس قرار دارد و هزینه بلیت آن ۱۰ هزار تومان است.
۲- پیست پرش در آسمان
پیست پرش در آسمان نخستین پیست پرش در ایران است که در ضلع شمالی دریاچه قرار دارد. برای تفریح در پیست پرواز می توانید تیوپ یا تشکچه را برای زیر خود انتخاب کنید، پس از سر خوردن بر روی سرسره، به روی تشک بادی می افتید. هزینه پیست پرش یا پرواز ۱۰ هزار تومان است.
۳- چرخ و فلک
بزرگ ترین چرخ و فلک چیتگر نیز در قسمت شمال شرقی دریاچه قرار دارد و هزینه استفاده از آن ۷ هزار تومان است.
۴- ماشین برقی
ماشین برقی ها نیز در قسمت شما شرقی و در نزدیکی چرخ و فلک و پیست پرش قرار دارد. هزینه این بازی ۶ هزار تومان است.
ویدیویی از تفریحات پارک چیتگر، به خصوص هرم هیجان و پیست پرش در زیر ببینید:
۳- پیک نیک
از ورودی اصلی دریاچه که وارد بشوید، در سمت چپ خود چندین آلاچیق در میان درختان کاج و اقاقیا را خواهید دید. از طرفی در بخش جنوبی دریاچه آلاچیق هایی با میز و صندلی تعبیه شده است که اشراف زیبایی نیز به پهنه آبی دریاچه دارند. در کنار این آلاچیق ها، فضایی برای برابیکیو در نظر گرفته شده است که اگر آخر هفته را که به نیت «جوج» به چیتگر می آیید، از این بابت خیالتان راحت باشد! 
اما با همه این ها، از آن جا که بسیاری در شب های تابستانی و آخر هفته ها به دریاچه چیتگر می آیند، در باقی فضاهای مسطح و میان چمن ها نیز جمع های خانوادگی و دوستانه در حال پیک نیک را خواهید دید.
۴- عکاسی
اگر اهل عکاسی باشید، شنیدن نام دریاچه به قدری جذاب هست که بخواهید در اولین فرصت ممکن برای عکاسی در کنارش برنامه ریزی کنید. و اگر از عکاسی با نوردهی طولانی چیزی نمی‌دانید، خوب است نگاهی به اصول اولیه این تکنیک عکاسی نگاهی بیاندازید تا دریابید چه موقعیت هیجان انگیز و عکاسانه ای درست در پیش روی شماست.
اگر به قصد عکاسی در شب و استفاده از سبک نوردهی طولانی به دریاچه چیتگر می‌روید، بردن سه پایه را فراموش نکنید.
البته یکی دیگر از جذابیت های دریاچه وجود پرندگان مهاجر چیتگر است که از آذر ماه میهمان منطقه چیتگر می‌شوند. برای عکاسی از این پرنده ها و مرغان دریایی، پاییز و زمستان فصل مناسبیست.
۵- ساحل سنگی دریاچه
تقریبا دورتادور دریاچه چیتگر حفاظ هایی فلزی تعبیه شده تا از ورود ناگاه مردم و خصوصا کودکان جلوگیری شود، اما در بخش شمالی و شمال شرقی دریاچه ساحل سنگی طویلی را ایجاد کرده اند، به گونه ای که میتوانید تا نزدیکی آب دریاچه بروید. گرچه در حال حاضر قسمت عمده این بخش ساحلی را با داربست هایی بسته و نگهبانان از ورود شما جلوگیری می‌کنند. تنها بخش کوچکی در قسمت شمال شرقی دریاچه برای ورود و نزدیک شدن به آب دریاچه در دسترس است.
دیگر امکانات دریاچه چیتگر
از آن جا که ورودی اصلی دریاچه چیتگر در سمت غربی قرار دارد، بسیاری از امکانات و خدمات نیز طوری طراحی شده اند که به ورودی اصلی دریاچه دسترسی مناسبی دارند.
پارکینگ: پارکینگ های دریاچه در نزدیکی ورودی اصلی (غربی) و ورودی شرقی قرار دارند که متأسفانه ظرفیت و گنجایش لازم را ندارند و اغلب مردم برای پارک حاشیه خیابان را انتخاب می‌کنند.
زمین بازی کودکان: این زمین بازی درست در کنار شهربازی غربی دریاچه قرار دارد.
رستوران ها: بزرگ ترین مجموعه رستوران در قسمت غربی و نزدیک ورودی اصلی دریاچه، چندین و چند رستوران و کافه به چشم می‌خورند که طیف قیمت مناسبی دارند. در قسمت شرقی دریاچه نیز تعدادی رستوران به چشم می خورند.
دست فروش ها: از بلال کبابی تا خوشمزه های ترش را در بساط این دکه های یک شکل با آفتابگیرهای نونوار خواهید دید.
آبنمای موزیکال: آبنمای موزیکال را در بدو ورود به قسمت ساحلی دریاچه خواهید دید که در روزهای گرم تابستانی کودکان را غرق شادی می‌کند.
سرویس بهداشتی، آبخوری: از دیگر امکانات منطقه ساحلی دریاچه چیتگر می توان به سرویس های بهداشتی تمیز و متعدد، نمازخانه و آبخوری در جای جای بخش ساحلی اشاره کرد که باعث می‌شود ساعاتی لذت بخش تر را در کنار دریاچه نیلی پایتخت بگذرانید.
آمفی تئاتر: آمفی تئاترهایی به صورت روباز در شرق و غرب دریاچه چیتگر با ظرفیت ۱۰۰۰ و ۳۰۰۰ نفر قرار دارند که محل برگزاری جُنگ های شادی و مراسم های مختلف هستند؛ به طور مثال در شب های ماه رمضان مراسم های شادی در این آمفی تئاترها برگزار می شوند.
درشکه سواری: در روزهایی می توانید درشکه سواری در اطراف دریاچه را نیز تجربه کنید. اما شاید همیشه درشکه ها را نیابید چرا که به دلیل حجم بازدیدکنندگان دریاچه، امکان درشکه سواری در همه روزهای هفته وجود ندارد.
معضلات زیست محیطی و پوشش جانوری دریاچه
پس از گذشت چند ماه از افتتاح، دریاچه چیتگر با مشکل بوی نامطبوع، تغییر رنگ و نوعی از حشرات موذی و پشه هایی سفید رنگ رو به رو شد که باعث نارضایتی و شکایت ساکنان و بازدید کنندگان دریاچه چیتگر شد. در واقع این مشکلات به سبب لایه عایق زیرین دریاچه و نبود جریان آب ورودی یا خروجی به دریاچه بود که باعث می شد آب دریاچه کاملا راکد باقی بماند و در طی چندین ماه مشکلاتی را ایجاد کند. پس از ایجاد این معضلات، پیشنهادات بسیاری برای رفع مشکل دریاچه از سوی فعالان محیط زیست ارائه شد که یکی از آن ها اضافه کردن ماهی کپور به محیط دریاچه بود. هم اکنون تعداد بالایی از این ماهی ها را در چیتگر خواهید دید. از دیگر پیشنهاداتی که ازائه شد کاشت نیزار و ایجاد پوشش گیاهی بود که به سبب طراحی و نوع دریاچه امکان پذیر نبود.
خوشبختانه در نهایت با اقدامات موثری که انجام گرفت، در حال حاضر و پس از گذشت سه سال دریاچه چیتگر فاقد هرگونه حشرات موذی و بوی ناخوشایند است. از جمله آن کارها موثر، افزودن فواره و تصفیه خانه به فضای وسیع دریاچه بود. فواره ها با ایجاد جریان درون آب و افزودن سطح تماس آب با اکسیژن، مانع از گندیدن و رکود آب می‌شوند.
در پاییز اولین سال افتتاح دریاچه چیتگر، برخلاف تصور بسیاری پرندگان مهاجر و مرغان دریایی، دریاچه چیتگر را برای زمستان گذرانی خود برگزیدند و تا آخر زمستان میهمان دریاچه نیلگون پایتخت شدند. پس از آن هر ساله از اواخر پاییز و ماه آذر تا اواخر زمستان، دریاچه چیتگر میزبان این پرندگان مهاجر است که همبن دلیل کافی و مجاب کننده ای برای بسیاری از شهروندان تهرانی ست تا اوقاتی را در کنار دریاچه و پرندگان بگذرانند.
محققان و متخصصین وجود پرندگان و مرغان دریایی را به فال نیک گرفتند و گفتند وجود این موجودات نشان از وضعیت مناسب و سالم دریاچه دارد، کما این که وجود پرندگان نشان می دهد در منطقه دریاچه چیتگر زنجیره حیوانی به وجود آمده است.
دسترسی به دریاچه شهدای خلیج فارس
برای رسیدن به دریاچه شهدای خلیج فارس که در شمال غرب تهران قرار دارد، چندین گزینه پیش روی شماست که بستگی به شما و موقعیت شما دارد.
۱- ماشین شخصی
با ماشین سواری دو مسیر مناسب پیش روی شماست:
مسیر اول: ابتدا به بزرگراه همت غرب بروید، بعد از آن وارد بزرگراه شهید خرازی شوید و سپس از خروجی دریاچه به سمت دریاچه شهدای خلیج فارس بروید.
مسیر دوم: از بزرگراه آزادگان شمالی وارد خروجی شهید خرازی شوید و سپس از خروجی دریاچه به سمت دریاچه شهدای خلیج فارس بروید.
۲- مترو
در ایستگاه مترو چیتگر پیاده شده، به پایانه اتوبوس نزدیک ایستگاه چیتگر رفته و بعد با استفاده از اتوبوس شهرک شهید باقری خود را به دریاچه برسانید.
در ایستگاه مترو ایران خودرو (بین ایستگاه چیتگر و وردآورد) پیاده شده، به ایستگاه اتوبوس بروید و از آنجا با اتوبوس شهرک شهید باقری خود را به دریاچه برسانید.
۳- اتوبوس
به پایانه اتوبوس صادقیه بروید و با استفاده از اتوبوس شهرک دریا خود را به دریاچه شهدای خلیج فارس برسانید. ایستگاه دریاچه درست در جلوی ورودی اصلی و ضلع غربی دریاچع قرار دارد.
در ایستگاه اتوبوس جنب مترو چیتگر، ایران خودرو و المپیک سوار اتوبوس شهرک شهید باقری شده و ایستگاه دریاچه از اتوبوس پیاده شوید.
آدرس: تهران، منطقه ۲۲، اتوبان همت غرب، خروجی دریاچه چیتگر، میدان چیتگر، دریاچه چیتگر
موقعیت دریاچه چیتگر روی نقشه
+ یکی از نکات بسیار مثبت دریاچه چیتگر، امنیت بالای این محدوده است. با آن که فضای بسیار وسیعی در دور تا دور دریاچه به چشم می‌خورد، اما وجود نگهبانان دریاچه فضای امنی را به وجود آورده. به طوری که هربار برای عکاسی از دریاچه به چیتگر رفتم، با آن که بسیار خلوت بود اما در ساعت ۱۰ شب هم احساس امنیت بسیاری داشتم و هیچ گونه مزاحمتی مشاهده نشد.
+ همان طور که گفته شد اواخر پاییز و زمستان ها زمان مناسبی برای بازدید از دریاچه چیتگر است، چرا که مرغان دریایی مهاجر بسیاری بر فراز دریاچه پرواز می‌کنند. غذا دادن به پرندگان بسیار لذت بخش است اما کارناوال دوستانه از شما خواهش می‌کند که با طبیعت دوست باشید و برای پرندگان خوراکی های مضری چون پفک و چیپس نریزید.
+ پاکیزگی قابل توجهی در اطراف و محوطه ساحلی چیتگر به چشم می خورد، پس با احترام به حقوق شهروندی خود و دیگران، پس از پیک نیک آشغال های خود را جمع آوری کنید.
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.